هاتف سیستان و بلوچستان | Hatefsb News Agency

به گزارش هاتف سیستان و بلوچستان،استان سیستان و بلوچستان سرزمین بکری است که ناشناخته‌های بسیاری را در خود جای داده است. این استان با توجه به قدمت و پیشینه‌ی خود، از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی بسیاری بهره می‌برد. از طرفی موقعیت این منطقه، پدیده‌ها و جاذبه‌های طبیعی جالب و منحصربه‌فردی را برای آن به ارمغان آورده است.
۱. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، استان سیستان و بلوچستان از ۷ شهرستان زاهدان، زابل، چابهار، ایرانشهر، خاش، سراوان و نیک شهر به همراه ۲۹ بخش، ۱۶ شهر، ۹۲ دهستان و ۶۰۴۸ آبادی دارای سکنه برخوردار است. این استان با مرکزیت زاهدان شامل سه منطقه سیستان (شهرستان‌های زابل، زهک، هیرمند، هامون و نیمروز)، سرحد (شهرستان‌های زاهدان، خاش و میرجاوه)، مکران (ایرانشهر، سراوان، سوران، مهرستان، دلگان فنوج ، قصرقند، نیکشهر، سرباز، کنارک و چابهار) است.
۲. ناحیه سیستان ۸۱۱۷ کیلومتر مربع، در قسمت شمالی این استان قرار دارد و حوزه مسطح و مسدودی است که از آبرفت‌های دلتای قدیمی و فعلی رود هیرمند تشکیل شده است.
و ناحیه بلوچستان به مساحت ۱۷۹۳۸۵ کیلومتر مربع منطقه وسیع کوهستانی است که حد شمالی آن کویر لوت و حد جنوبی آن دریای عمان است.
۴. سیستان و بلوچستان ۱۱۰۰ کیلومتر مرز با کشورهای پاکستان و افغانستان و ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی با دریای عمان دارد .
۵. نام این استان از دو واژه تشکیل شده است. «سیستان» تغییریافته‌ی «سجستان» یا «سکستان» به معنی «سرزمین قوم سکا» و «بلوچستان» نیز مربوط به «محل سکونت قوم بلوچ» است.
۶. قوم سکا در حدود قرن ۲ پیش از میلاد، در منطقه‌ی فعلی سیستان ساکن بودند.
۷. از بلوچستان در اسناد تاریخی قدیمی به اسم «مکا» یاد می‌شده است. همچنین در گذشته، سیستان با نام «نیم روز» خوانده می‌شده است.
۸. سیستان و بلوچستان با وسعتی حدود ۲۰۰ هزار کیلومتر مربع که بیش از ۱۱٪ مساحت کل کشور را تشکیل می‌دهد، پهناورترین استان کشور به شمار می‌رود.
۹. آب و هوای این استان گرم و خشک است. از طرفی نوسانات و اختلاف دمای بسیار در ساعت‌های شبانه‌روز از دیگر ویژگی‌های جوی این استان است. میانگین دمای این منطقه در روزهای سرد سال ۹ درجه و در روزهای گرم سال ۳۸ درجه اندازه‌گیری شده است.
۱۰. با توجه به موقعیت این استان، بادهای شدید موسمی، طوفان شن و رگبارهای سیل‌آسا از دیگر مشخصه‌های منطقه در طول سال است.
۱۱. شهرستان زاهدان دارای سه شهر زاهدان، میرجاوه و نصرت‌آباد است که از این بین، شهر زاهدان مرکز شهرستان و استان محسوب می‌شود.
۱۲. چابهار به عنوان بندر آزاد و یکی از پایگاه‌های مهم اقتصادی، جنوبی‌ترین شهر استان محسوب می‌شود که در نزدیکی بندر «تیس»، بندری قدیمی و حائز اهمیت در قرن‌های دور، قرار دارد.
۱۳. مساحت جنگل‌های استان سیستان و بلوچستان در حدود یک میلیون هکتار است که عمدتا به صورت نیمه متراکم و کم تراکم هستند. از طرف دیگر بیش از ۶ میلیون هکتار از سطح استان را بیابان و شنزار در بر گرفته است.
۱۴. از ارتفاعات مهم این منطقه می‌توان به تفتان با ۴۰۴۲ متر، بزمان با ۳۴۹۷ متر و کوه خواجه با ۹۰۰ متر اشاره کرد.
۱۵. رودخانه‌های مهم استان نیز عبارت‌اند از رودخانه هیرمند، رودخانه بمپور، رودخانه سرباز و رودخانه باهوکلات که همگی از شاهرگ‌های حیاتی منطقه محسوب می‌شوند.
۱۶. دریاچه هامون با مساحتی ۴ هزار کیلومتر مربعی در این استان قرار دارد. این دریاچه با میانگین عمق ۵ متر بزرگ‌ترین دریاچه‌ی آب شیرین کشور به شمار می‌رود. هامون از جهات متعددی مانند تامین بخشی از آب شیرین منطقه، صید ماهی و همچنین نیزارهای پیرامونش از اهمیت بسیاری برای ساکنین برخوردار است.
۱۷. استان سیستان و بلوچستان جمعیتی در حدود ۳ میلیون نفر را در خود جای داده است.
۱۸. ساکنین این منطقه با زبان بلوچی و گویش سیستانی صحبت می‌کنند. هر دوی این موارد به صورت عمده در این استان و دیگر نواحی اطراف آن جاری است.
۱۹. استان سیستان و بلوچستان یکی از پرجمعیت‌ترین استان‌های سنی‌نشین کشور محسوب می‌شود.
۲۰. صنایع دستی این منطقه عمدتا توسط زنان و دختران تولید می‌شود. از اصلی‌ترین این محصولات می‌توان از حصیربافی، سفال‌سازی، سوزن‌دوزی، سکه‌دوزی و قالی‌بافی نام برد.
۲۱. در این استان بیش از ۱۲۰۰ گونه‌ی گیاهی مختلف وجود دارد که از این میان ۷۰ گونه‌ی آن از ارزش‌های دارویی و صنعتی بهره می‌برند. برای این تعداد می‌توان به کهور، کنار، بنه و گز روغن اشاره داشت.
۲۲. صدها گونه‌ی جانوری نیز در این منطقه پیدا شده است. از این میان ۳۴۰ گونه پرنده، ۶۴ گونه پستاندار، ۱۱۰ گونه خزنده و دوزیست و صدها گونه ماهیان در آب‌های شیرین و شور شناسایی شده‌اند.
۲۳. از مشخصه‌های دیگر این استان می‌توان از معادن آن نام برد. شاخص‌ترین معادن این استان، شامل مس، کرومیت، منگنز، سنگ مرمر و سنگ آهک است.
۲۴. استان سیستان و بلوچستان با توجه به موقعیت و شرایط خود و همچنین جاذبه‌های فراوان تاریخی و طبیعی، در حال رشد، توسعه و آبادانی روزافزون است.
۲۵. زابل نیز آثار تاریخی و باستانی زیادی را در خود جای داده است. از این میان «شهر سوخته» با تمدن ۵۰۰۰ ساله‌ی خود در ۷۰ کیلومتری این شهر، از شاخص‌ترین این آثار به شمار می رود.
۲۶. رام شهرستانیکی از شهرهای مهم این استان بوده و از این شهر مهم سیستان به عنوان مقر و کرسی نشین پادشاهان کیانی (دوره پادشاهی قبل از ماد در ایران هم‌دوره با پیامبری زرتشت) که در کتب مختلف تاریخی و جغرافیایی از آن نام برده شده است.
۲۷. همان‌طور که اشاره شد از شرق تا غرب و از شمال به جنوب این استان مملو است از جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی فراوان. اگر بخواهیم تعدادی از این جاذبه‌ها را نام ببریم می‌توانیم به قلعه‌های باستانی، غارهای طبیعی، کوه‌های مریخی، گل فشان‌های طبیعی و سواحل صخره‌ای اشاره کنیم.
۲۸. نام‌های گوناگون این سرزمین از کارکردهای نجومی آن برخاسته است. نامواژه «زاول/ زابل» با رسیدن خورشید به سمت‌الرأس و اندازه‌گیری آن به عنوان مبدأ شبانروز در پیوند بوده و بعدها واژه «مِزوَله» به معنای «شاخص خورشیدی» از همان ریشه برگرفته شده است. نامواژه «زَرَنگ» (در فارسی باستان هخامنشی «زَرَکَه/ زَرَنْکَه») ظاهراً با «درنگ» و «زمان» مرتبط است.
۲۹. جالب است که بدانید، هوشنگ بن سیامک بن کیومرث که از پادشاهان کیانی و انسانی دانشمند بوده با دانش و خرد، از روی علم و حساب شهر نیمروز را ساخته است چرا که خورشیددرست به نصف النهار این شهر که می‌رسد نیم‌کره شرقی یعنی نصف کره زمین روشن می‌شود و نیمه غربی آن یعنی دقیقا از دریای آتلانتیک ابتدای غروب را تجربه می‌کند این بود که هوشنگ پس از اتمام ساخت این شهر، آنجا را شهر نیمروز نامید و پایتخت سیستان قرار داد.
۳۰. نام «نیم روز» به دلیل گاه‌شمار باستانی ایرانی برای این منطقه استفاده می‌شده است. این واژه که مترادف با «نصف النهار» است در زمان‌های دور به عنوان مبدا شبانه‌روز استفاده می‌شده است. امروزه نصف النهار مبدا را گرینویچ انگلستان در نظر می‌گیرند.