خواننده و نوازنده بنام بلوچستان به دیار حق شتافت

به گزارش هاتف ، استاد دین محمد زمک زهی از خوانندگان و نوازندگان چیره دست موسیقی بلوچستان بود که در بیش از ۲۰کشور خارجی و بیش از ۱۵ دوره جشنواره بین المللی موسیقی فجر اجرای برنامه داشت.
این هنرمند برجسته استان به دلیل بیماری کبدی در بیمارستان شهرستان میرجاوه به دیار حق شتافت.
گفتگویی با این استاد ارزشمند استان را می خوانیم :
وقتی ساز می زنم، غم دنیا را فراموش می کنم / در زمان زندگیم بزرگداشت برگزار کنند.
در خطه هنرپروری چون سیستان و بلوچستان که آوازه فرهنگ و هنر غنی و هنرمندان فاخر و بی‌شمار آن از مرزها فراتر رفته یکی از رنج‌های بی‌شمار و غم‌بار کار ما بطور معمول مواجهه با هنرمندان فراموش شده فاخر و در عین حال کم‌ادعایی است که با درد فقر و رنج بیماری روزگار سخت را سپری می‌نمایند بدون اینکه صدای ایشان به جایی برسد.
استاد دین محمد زنگشاهی
نامدارترین غژک نواز سرحد زمین (بلوچستان شمالی) در نواختن ۶ ساز استاد است. وقتی از نواختن حرف می زند، عشق تویِ چشم هایش موج می زند و به گفته ی خودش تمامِ غم های جهانی را فراموش می کند. تا به حال در جشنواره های متعددی شرکت کرده و توانسته است در ۷ جشنواره مقام نخست را کسب کند. با وجود این می گوید که نیازمند توجه مسوولانی است که برای کارشان حقوق دریافت می کنند ! به بهانه ی مرور بیش از ۵دهه تلاش موسیقایی اش، پایِ سخنش نشستیم؛
🎶از خودتان شروع کنیم، کمی از خودتان بگویید :
من دین محمد زنگشاهی، زاده ی ۱۳۳۳شهر تاریخی سراوان، فرزند دوم مرحوم دکتر موسی زنگشاهی هستم. بزرگ شده ی شهر زاهدان و میرجاوه. بیش از پنجاه سال است🎶که در موسیقی، رنج برده ام. ساز تخصصی من غژک است وآهنگسازی می کنم و آواز می خوانم… رباب، بنجو، دهلک، چنگ دهنی و تنبورک  از جمله سازهای دیگرم هستند.کارمند وزارت فرهنگ و ارشاد و اسلامی بودم و پس از ۳۱ سال، در سالِ ۱۳۷۴ بازنشسته شدم و درجه دو هنری یعنی برابر کارشناسی ارشد (فوق لایسنس) دارم.
🎶نواختن ساز را از چه کسی یاد گرفتید؟
موسیقی در خانواده ما، موروثی است. پدرم خدا بیامرز از پدرش یاد گرفته بود و من هم از او. پدرم سازی در اختیار من قرار داد و مرا با موسیقی آشنا کرد. من ازj همان روزگار کودکی، به غژک (قیچک) گرایش داشتم و آن طور که خانواده ام می گویند، آنقدر به موسیقی دوست بودم که دو چوبj را بجای ابزار خود، استفاده می کردم که یکی از این چوب ها برایم آرشه بود و چوب دوم غژکم بود. من از یک سال و نه ماهگی علاقه شدیدی به موسیقی داشتم. بعد از هفت سالگی که به مکتب رفتم و در کلاس اول درس می خواندم، علاقه ام بیشتر شد. ساز مورد علاقه ام هم غژک بود، اما بیشتر تمریناتم را با تنبورک انجام می دادم تا زودتر به غژک برسم. سازپدرم را پنهانی،h بر می داشتم و تمرین می کردم. کلاس دوم و سوم را که گذراندم تمام آهنگ های مرحوم آغاسی را با ساز اجرا می کردم  و می خواندم.
🎶هم اکنون چند شاگرد دارید؟
شاگردان زیادی، در کل ایران تربیت کرده ام، تقریباً ۱۰، ۱۵ شاگرد بسیار خوب دارم. این شاگردان با اینکه همگی بلوچ نیستند اما مدام با من پیوند دارند. چندین شاگرد در همین بلوچستان دارم، یکی به نام غلام براهویی، بین الله سرحدی، مهرداد بامری و…h
جناب ✨مهبد مکّی ✨یکی از شاگردان وفادار و دستیار من است. در سال ۷۷-۷۸ من افتخار آشنایی با این پژوهشگر را پیدا کردم. او هم اکنون یکی از بهترین شاگردانم است که هم مقام را می شناسد و هم کار پژوهشی را در گستره ای گسترده انجام می دهد. شب ها و روزهای سختی کنار هم بوده ایم. ساز اصلی مهبد ، ارغنون (هارمونیوم) است. جدا از خوانندگیِ شیوه های محلی ، دف ، دایره ، تمبک ، کوزه ، کاخن ، آلات افکتیو و … استادانه می نوازد. بینشی ویژه به جهان و زندگی دارد
🎶چطور شاگردان را برمی گزینید؟
خود این افراد به غژک گرایشمند می شوند و چون آوازه ی بنده را با این ساز شنیده اند، به من مراجعه می کنند. من با این افراد گوشی کار می کنم و همان طور که خودم موسیقی را از اجداد و نیاکانم فرا گرفته ام، به آن ها گوشی یاد می دهم. من مقام های موسیقی بلوچستان و برابرهای موسیقی دستگاهی را به آن ها یاد می دهم.
🎶یعنی آموزش شما بر پایه ی نت نیست ؟
یادگیری این گونه ی موسیقایی به شیوۀ سینه به سینه بوده. شیوۀ سینه به سینه، شیوۀ اصلی موسیقی ایرانی و بویژه موسیقی مقامی و محلی است. در این شیوه هنرآموز می نشسته، استاد می نواخته و هنرآموز  حرکات دست، نشستن، آرشه کشی ،نوع پنجه گذاری روی ساز را از استاد می آموخته. اینکه کسی با نت کار نمی کرده یا نمی کند ، دلیل نشناختن دانش موسیقایی نیست !
🎶شیوۀ آموزش شما به چه ترتیب است؟
من به شاگردم می گویم که ساز تهیه کند و وقتی به او مشق می دهم، از شاگرد می خواهم که درس را تکرار کند.
🎶چقدر زمان می برد تا شاگردی در کار خودماهر شود؟
بستگی به اراده اش دارد. اینکه این شاگرد چقدر با استعداد است و چقدر تمرین می کند، این زمان تغییر می کند.بعضی از شاگردان استعداد خدادادی دارند و خیلی زود، موسیقی را یاد می گیرند و آموختن بعضی دیگر، زمان بر است. ممکن است مراحل یادگیری بعضی دو سال طول بکشد و برخی دیگر ۴ سال.
🎶شعر کارهایتان را چطور انتخاب می کنید، این شعرها را هم، سینه به سینه به شما رسیده است؟
شاعر شعری می سراید و بررسی می کنم که این شعر برای چه مناسبتی کاربرد دارد و اگر شعر ایرادی داشته باشد، عیوبش را برای آهنگسازی برطرف می کنیم، تا شعر با آهنگ وفق داده شده و اجرایی شود. هم سروده های کهنه و هم سروده های نو را اجرا می کنیم
◀ مصاحبه فوق برگرفته از کانال موسیقی نواحی
🔻جناب پهلوان رسولبخش زنگشاهی، برجسته ترین نوازنده ی “سرود” در چند دهه ی اخیر در بلوچستان و بزرگترین میراث دار و پاسدار موسیقی بلوچی، دارنده ی دکترای افتخاری از دانشگاه سوربن فرانسه.
(پهلوان لقبی ست که در بلوچستان به نوازندگان سرود اطلاق می شود.)
خبر در گذشت زنده یاد استاد دین محمد زنگشاهی از هنر مندان موسیقی استان، غباری از اندوه را بر دل أهالی فرهنگ وهنراستان سیستان وبلوچستان نشاند.
بی شک یاد وخاطره این هنرمند گرانقدر در حوزه موسیقی استان سیستان وبلوچستان همواره زنده خواهد