دومین پیش نشست چهارمین همایش ملی توسعه سواحل مکران با محوریت حکمرانی و تاکید بر دیپلماسی و اقتصاد دریامحور و با موضوع «بخش خصوصی و توسعه سواحل مکران» با حضور دبیرکل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در چین، نماینده چابهار، کنارک و قصرقند در مجلس شورای اسلامی، مشاور فرماندهی نیرو دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران، دبیرکل اتاق مشترک اتاق مشترک ایران و پاکستان، مدیر کل حمل و نقل بین‌المللی سازمان راهداری، مدیر عامل شرکت تامین آب صنایع و معادن (ایمواسکو) و همچنین معاون اقتصادی استانداری سیستان و بلوچستان برگزار شد و چالش‌ها و مسائل حوزه سرمایه گذاری در مدل توسعه سواحل مکران از منظر بخش خصوصی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.
حضور در دریا نشانگر کمیت و کیفیت قدرت ملی یک کشور است
بهمن عشقی، دبیر کل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران با بیان اهمیت اقتصاد دریا و توسعه دریا محور اظهار داشت: از گذشته تا امروز سرنوشت دولت‌ها و هژمونتیک جهان در دنیای مدرن بر روی دریا‌ها رقم خورده است؛ کمپانی هند شرقی نشان میدهد که اهمیت و ارتباط مستقیمی بین نظامی گری و فعالیت بازرگانی وجود دارد.
وی با بیان اینکه باید توسعه پایدار و متناسب در سواحل شمالی (خزر) و جنوبی (خلیج فارس و عمان) وجود داشته باشد، افزود: با توجه به خشک بودن فلات ایران، کمبود زمین‌های دیم، پایین بودن ظرفیت تولید محصولات کشاورزی و در نتیجه بازدهی پایین و کمبود منابع آبی در این منطقه باید به منابع پایدار آبی موجود در جنوب کشور و توسعه سواحل جنوبی توجه و اهتمام ویژه‌ای شود. در این رابطه باید ایجاد مناطق صنعتی، تجاری و مسکونی در سواحل جنوبی در دستور کار قرار گیرد.
وی بر لزوم آمایش سرزمینی منطقه و ایران تاکید کرد: ایران باید از تمامی ظرفیت‌های موجود و بالقوه خود بهترین استفاده را نماید تا به جایگاه جهانی و توسعه پایدار دست پیدا کند. اگر ایران نتواند این ظرفیت‌ها را آزاد کند تحت هیچ شرایطی نمی‌توانیم به جایگاه جهانی مطلوب خود دست پیدا کنیم. از این رو، جمهوری اسلامی ایران برای آنکه بتواند این حلقه انزوا تاریخی را شکست دهد باید به گسترش فعالیت‌ها و استفاده از منابع ژئوپلتیک خود اتکا کند.
موقعیت ژئوپلتیکی ایران، فرصت حضور در زنجیره‌های تامین جهانی را تداعی میسازد
فریدون وردی‌نژاد، سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در چین نیز با تاکید بر محور‌های ایجاد ارزش به تشریح و بررسی زنجیره‌های اروپایی، آمریکایی و چینی پرداخت و اظهار داشت: زنجیره‌های تامین فوق وابستگی غیرقابل انکاری به نقطه غرب آسیا دارد و ایران باید از تمامی ظرفیت‌های خود برای قرار گیری در این زنجیره استفاده کند.
مشاور دبیرکل اتاق بازرگانی تهران در امور چین در ادامه به بررسی چالش‌های پیش رو برای توسعه در ایران پرداخت و این چالش را در سه بخش اقلیمی، پیری جمعیت و مدیریت بین نسلی تشریح کرد.
نسبت به فرسایش ترانزیتی ایران باید حساس بود
جواد هدایتی، مدیرکل ترانزیت بین‌المللی سازمان راهداری کشور در ادامه این نشست به تلاش‌های کریدوری در آسیا که کریدور‌های مختلفی از ایران میگذرد و ایران را جزو سه کشور برتر از نظر ظرفیت‌های ژئوپلتیکی میکند به تشریح کرویدور تراسیکا در منطقه قفقاز برای اتصال ترانزیتی به اروپا از شرق به غرب بدون حضور ایران در خطوط کریدوری پرداخت و توضیح داد که توسعه کریدور‌های شرق به غرب در قسمت شرقی ایران برای دور زدن ایران در نقشه کریدوری است.
و با مقایسه این موضوع که چینی‌ها سرمایه گذاری‌های هنگفتی در بندر گوادر پاکستان انجام داده اند به توصیف عدم پیشرفت در سرمایه گذاری هندی‌ها نسبت به بندر چابهار به بیان مشکلات ترانزیتی در غرب ایران پرداخت و عامل آن را رقابت‌های منطقه‌ای، بحران و اوضاع جنگ زده همسایه‌های، شمال غربی و غربی ایران، عراق و آذربایجان دانست.
وی بیان کرد: بعد از صدام و داعش مسیر عراق مسدود بود، اما ۲ سال است که تغییر رویکرد ترانزیتی به وجود آمده و این کشور در راستای نگاه دریامحور، توسعه ام‌القصر را با همکاری ایتالیا در دستور کار دارد؛ به طوری که از نگاه کارشناسان این بندر عراقی در سال‌های پیش رو قابل رقابت با بندر فجیره و جبل علی خواهد بود و از این طریق عراق میتواند به ترکیه و سوریه و مدیترانه متصل شود. مسیری که موازی با ایران و در واقع یک تهدید و یک هشدار برای کشور ما تلقی میشود.
نیروی دریایی پشتیبان کارآفرینان، تجار و صنعتگران در سواحل مکران است
ناخدا علیرضا حامدی، مشاور فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با اشاره به حضور نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران در منطقه جاسک و سواحل مکران خواستار توجه ویژه به این موضوع شد و اظهار داشت: نیروی دریایی آمادگی مشارکت با اتاق‌های بازرگانی و بخش خصوصی را برای تهیه نقشه تجاری و بازرگانی در این منطقه دارد؛ چراکه بدون حضور بخش خصوصی توسعه منطقه مکران ایجاد نخواهد شد.
توسعه مکران نیازمند مدل سازی است
تاج الدین عضو اتاق مشترک ایران و هند به چرایی عدم توسعه در منطقه مکران پرداخت و دلایل آن را نبود مدل توسعه در دستگاه سیاست گذاری کشور دانست.
وی بیان کرد: توافق نامه‌ای که اخیرا میان سه کشور چین، پاکستان و افغانستان به امضا رسیده است؛ توانسته نقش کریدوری بندر گوادر را تغییر و ارتقا ببخشد. این توافق نامه میتواند ظرفیت‌ها و چالش‌هایی را برای ما به همراه داشته باشد.
ایفای نقش مکمل چابهار و گوادر در توسعه مکران
دامرودی دبیرکل اتاق مشترک ایران و پاکستان نیز با اشاره به ماهیت رقیب بودن چابهار و گوادر اظهار کرد: این دو بندر میتوانند نقش مکمل برای یکدیگر داشته باشند.
وی افزود: ارزش اولیه ۴۷ میلیارد دلار تا ۶۷ میلیارد دلار سرمایه گذاری در پاکستان گزارش شده است؛ به طوری که تا سال ۲۰۳۵ پروژه بندر گوادر در پاکستان تمام خواهد شد و اگر ایران نتواند تا آن سال اقدامات موثری انجام دهد دیگر نمیتواند نقش فعالی داشته باشد.