شهرستان چابهار واقع در جنوب سیستان و بلوچستان، یکی از شهرستان های مورد توجه دولت و نظام جمهوری اسلامی با رویکرد سازمانی توسعه سواحل مکران قرار گرفته است، طبق استراتژی های تعریف شده برای چابهار و توجه دولت ها در دهه های اخیر به این منطقه قطار توسعه شروع به حرکت کرده اما سرعت قطار با توقف های مسیرش در تضاد است که این تضاد باعث ایجاد مشکلات عدیده ای از جمله تسهیلات درمانی و خدمات بهداشتی در این شهر شده است.
خدمات درمانی و بهداشتی چابهار قبل از سال ۱۳۷۸ زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی زاهدان بود که در آن دوره با توجه وضعیت اجتماعی مردم خدمات اولیه ای ارائه می شد و بعد از آن خدمات درمانی و بهداشتی این شهر زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر قرار گرفت، در این دوره خدمات و طرح های قابل توجه ای در مرکزیت دانشگاه علوم پزشکی و طرح های بروز و جدیدی در حوزه دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر اجرایی شد و بازهم مشکلات درمانی چابهار پابرجا مانده است.
و در یکی دو سال گذشته نیز طرح مستقل شدن دانشگاه علوم پزشکی چابهار تصویب شد این در حالی بود که مشکلات درمانی و زیرساخت های دانشگاه مستقل بودجه ای تعریف نشده دارند و مردم با مشکلات عدیده ای در این موضوع دست و پنجه نرم می کنند و در آینده چه برنامه ای برای خدمات درمانی و بهداشتی مردم برنامه ریزی شده اطلاع رسانی دقیقی از طرح های مدیران در دسترس نیست و امیدواریم شاهد رفع مشکلات و کاستی های اساسی در این موضوع باشیم.
با در نظر گرفتن رشد قابل توجه جمعیتی که در منطقه چابهار شاهد آن هستیم نیاز است طرح های فوریتی برای بهبود وضعیت معیشتی مردم اجرایی شود تا به مرحله ای نرسیم که هیچ راهکاری جوابگوی جمعیت مردمی برای دریافت خدمات و تسهیلات درمانی در این منطقه نباشیم.
مردم این منطقه بدلیل نبود خدمات تخصصی و فوق تخصصی و البته هزینه های سنگین درمانی در حوزه چابهار، در سال های گذشته و در حال حاضر برای دریافت خدمات درمانی ارزان و با کیفیت مطلوب به کشور همسایه مان، پاکستان مراجعه می کنند که این موضوع برای مردم نگران کننده است که مسیر طولانی را برای دریافت خدمات درمانی طی میکنند.
در بیمارستان امام علی(ع) چابهار که مردم شهرستان ها و روستاهای اطراف از قبیل دشتیاری، راسک، سرباز، کنارک، نیکشهر، قصرقند و زرآباد برای دریافت تسهیلات درمانی به این شهر مراجعه می کنند در کنار هزینه های بالای رفت و آمدی، هزینه های بالای خدمات درمانی و دارویی باعث ایجاد مشکلات مالی و در برخی موارد عدم مراجعه مردم برای دریافت خدمات می شود.
البته برای اینکه جمعیت روستایی به چابهار برای خدمات درمانی مراجعه نکنند مراکز جامع سلامت روستایی برای هر چند روستا یک مرکز ساخته شده است که با امکانات اولیه همانند پزشک عمومی و اورژانس سرپایی می باشند باز هم با وجود مراکز جامع سلامت روستایی برای استفاده از خدمات تخصصی مردم شهرها و روستاهای اطراف چابهار به این شهر مراجعه می کنند و ماجرای اصلی و پیش رو شدن با مشکلات خدمات درمانی مواجه می شوند و باید تصمیم بگیرند که پول بیشتری خرج کنند و به استان های دیگر از قبیل مشهد، یزد و شیراز بروند.
کمبود تجهیزات درمانی در بیمارستان امام علی (ع) چابهار و در درمانگاه های خصوصی این شهر برای تشخیص نوع و درمان درست بیماری و عدم وجود داروهای مثمر باعث می شوند که اطمینان مردم به این موضوع را سلب می کند و با در نظر گرفتن وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردم در حال حاضر نیاز فوری است از وارد شدن فشار سنگین تر بر مردم با تجهیز بیمارستان چابهار و بروز کردن خدمات از این همه مشکلات چاره اندیشی و اقدام عملی صورت بگیرد.
کمبود تخت های بیمارستان امام علی (ع) جوابگوی جمعیتی منطقه چابهار نیست، فضای کم و قدیمی این بیمارستان بدون فضای سبز و عوامل ترافیکی وسایل نقلیه علاوه بر آن فضای ناکافی برای بیماران بستری شده دارد بعلاوه آن برای همراهان بیمار نیز فضایی تعریف نشده که بیمار و همراه آن با آسودگی خاطر به کارهای درمانی خود برسند.
کمبود نیروی انسانی در فضای کوچک بیمارستان امام علی(ع) که از چهره های خسته کادر درمان و عوامل بیمارستان مشهود می باشد که این عامل باعث می شود یکپارچگی در بین کارمندان ایجاد نشود. برای پرستاران بخش ها زمان کاری فشرده ای تعریف می شود که دسترسی و ارائه خدمات به بیماران را دچار کندی می کند.
کمبود دارو و موارد ضروری پزشکی یکی دیگر از عواملی است که در حوزه درمان این شهرستان علی الخصوص در چند سال اخیر مشهود می باشد. یک جمله ای در این شهر باب شده است که “اگر دکتر خوب داشته باشیم اما دارو نداشته باشیم” باز هم انگار هیچ نداریم. مردم برای تامین یک نسخه دارویی مجبور هستند حداقل بیش از سه الی چهار داروخانه مراجعه کنند و اگر شانس همراهی شون کند نسخه اشون کامل می شود و در بیشتر موارد نسخه های دارویی ناقص دارند.
کمبود پزشک متخصص و فوق متخصص در این شهر بارز می باشد بطوری که مردم به این اعتقاد رسیده اند که پزشکانی که در این شهر خدمت می کنند فقط و فقط بفکر تامین منابع مالی خود هستند و این حرف مردم در کل موضوع صدق می کنند اکثر پزشکان برای گذراندن دوره طرح خود به چابهار می آیند. پزشکی که تعهد کاری و وجدان کاری داشته باشد و برای خدمت به مردم مطب باز کند و یا در بیمارستان مشغول به خدمت شود کمتر از انگشتان یک دست هستند.
برای رفع کاستی ها موجود با مطالبه گری جدی مسئولان امر از منابع و بودجه های موجود در وزارت بهداشت می توان جبران خسارت کرد و البته با درایت و مدیریت قویی در همین شهر با توجه به پتانسیل های موجود می توان درآمد داشت و درآمد را با برنامه ریزی دقیق در جای درست و محل مناسب صرف کرد. برای رفع این مشکلات، لازم است تا امکانات به بهترین شکل ممکن و با استفاده از منابع موجود ارائه شود.
راهکارها:
تجهیز بیمارستان به تجهیزات بروز بالینی مورد نیاز ، جذب پزشکان متخصص و فوق متخصص با تامین امکانات رفاهی آنان و تشویق های ممتد جهت کار در این بیمارستان، ایجاد و ساخت بیمارستانی ۵۴۰ تختخوابی با تجهیزات کامل که نیازمند تامین بودجه می باشد و لازم است تامین شود، ایجاد دانشگاه علوم پزشکی چابهار جهت آموزش پزشکان و پرستاران در خود بیمارستان که این کار باعث توسعه مهارت کادر درمان خواهد شد، ایجاد شبکه با بیمارستان های دیگر بمنظور انتقال دانش و تجربه درمانی، برگزاری کارگاه های آموزشی در بیمارستان ها بمنظور ارتقای آگاهی از روش های درمانی و سلامتی خود، نظارت و پایش مستمر از ارائه خدمات درمانی به بیماران از جمله عواملی هستند که میتوان شرایط فعلی تسهیلات درمانی و خدمات پزشکی چابهار را ارتقاء بخشید.