محمد سرگزی نماینده مردم زابل، زهک، هیرمند و نیمروز و هامون در مجلس شورای اسلامی، اظهار داشت: در زمینه منابع آبی مشترک، توافقها و مذاکرات پیچیده نقشی حیاتی در تضمین استفاده عادلانه و مساوی از این منابع ایفا میکنند. رودخانه هیرمند که از افغانستان به سمت ایران جریان دارد، اخیرا موضوع اختلاف قرار گرفته است.
وی در مورد حقوق آب هیرمند، افزود: توافقنامه ای در سال ۱۳۵۲ بین افغانستان و ایران بسته شد که طبق این توافق، هر اقدام افغانستان که باعث متعارض با حق آب ایران شود، تخلف از توافق تلقی میشود. این تفاهم متقابل اهمیت مدیریت مشترک آب را در منطقه تأکید میکند.
نماینده مردم زابل، زهک، هیرمند و نیمروز و هامون در مجلس شورای اسلامی، در خصوص اعزام تیم کارشناسی متشکل از معتمدین محلی و متخصصین به افغانستان برای بررسی وضعیت حق آبه هیرمند بیان کرد: در طول سالهای اخیر، تخلفات از شرایط توافقنامه ایجاد شده است که به چالشهایی در مورد حق آبه هیرمند منجر شده است. بهویژه، اقدامات افغانستانی ها در ایجاد تغییرات غیرمجاز در مسیر رودخانه هیرمند نقض توافق را نشان میدهد و نیازمند بررسیهای جامع در این زمینه است.
سرگزی گفت: ما حق داریم برای بررسی موضوع از ابتدای مسیر حرکت حق آبه تا ورود به ایران بررسی هایی را انجام دهیم و هر تغییر غیر طبیعی باید توسط طرف مقابل برطرف شود.
وی تصریح کرد: طرف افغانی تاکنون نگفته است که به تعهد خود پایبند نیستم اما در عمل این پایبندی را نشان نداده است،البته امسال ممکن است میزان بارندگی کاهش پیداکرده باشد اما در سالهای گذشته حجم بارندگی قابل توجهی در میان حوزه و در سرشاخه های هیرمند داشتیم، با این حالا حدود یک میلیارد متر مکعب آب به سمت گودزره منحرف شد زیرا اراده ای هم برای هدایت آن به سمت کشورما از سمت طرف افغانی نبود.
وی تاکید: ضروری است که آب رودخانه هیرمند نه تنها برای افغانستان، بلکه برای ایران هم مورد استفاده قرار گیرد. قسمت اعظمی از این منابع آبی هدر میرود. در سال گذشته، حدود بیست میلیون متر مکعب آب وارد ایران شده است، اما هنوز توانایی بهرهبرداری بهینه از این منابع فراهم نشده است. این شرایط نیازمند اجرای اقدامات مؤثر توسط دولت در جهت بهرهبرداری بهینه از منابع آبی هستند.
وی همچنین خاطر نشان کرد: سالانه بیش از ۱۰ میلیارد دلار یارانه آشکار و پنهان میلیاردی برای زندگی نزدیک به ۷میلیون شهروند افغانی در ایران هزینه میشود و ما میزبان آنها هستیم، بنابراین پذیرفته نیست که طرف افغان به حداقل مسئولیت های خود در قبال ایران عمل نکند.از این رو انتظار داریم که افغانستان حُسن همجواری را رعایت کند.