تاسیس سازمان توسعه سواحل مکران/بلی؛خیر

به گزارش هاتف سیستان و بلوچستان ،نمایندگان مجلس در اردیبهشت ماه ۹۵ به تشکیل سازمانی رای دادند که یکی‌از استراتژیک‌ترین طرح‌های توسعه‌ای تاریخ ایران را رهبری کند، سازمان توسعه سواحل مکران، برای سواحلی که به گواه بسیاری از کارشناسان آینده اقتصاد ایران را رقم می‌زند.
سواحل مکران قرار است به مرکز تولید، صنعت، تجارت و ترانزیت تبدیل شود، دو سند برنامه ششم توسعه و سند مختص به توسعه سواحل مکران بر آبادانی‌اش تاکید دارند.
در این دوسند پیش‌بینی شده سواحل مکران با استقرار صنایع پتروشیمی و فولاد و استفاده از آب دریا برای آن‌ها به تولید ۳۰ میلیون تن مواد و محصولات پتروشیمی بالادست و پایین دست و ۱۰ میلیون تن فولاد برسد.
هم چنین استقرار صنایع ماشین‌سازی، گردشگری و کشاورزی نیز با احداث مراکز بالادست و پایین‌دست صنعت خودرو، مراکز اقامتی و تفریحی و هم‌ چنین گلخانه‌های صنعتی و استفاده از شیرین‌سازی آب دریا برای تولید در آن‌ها در دستور کار قرار گرفته است.
بندر جاسک در سواحل مکران نیز قرار است در طرح جامع وزارت نفت با احداث پایانه‌های نفتی، بخش مهمی از صادرات نفت ایران از خارک در خلیج فارس به این بندر در آب‌های عمان منتقل شود.
هم‌زمان با استقرار صنایع مادر و در کنار آنها صنایع پایین دستی در سواحل مکران، مکران قرار است میزبان بخش مهمی از جمعیت ایران در شهرهای جدیدی مانند شهر جدید تیس در سیستان و بلوچستان بشود و معضل کم‌آبی شهرهای ایران را نیز با ایجاد تاسیسات بزرگ و مدرن شیرین‌سازی آب‌های دریا برطرف کند.
استقرار طرح‌ها و صنایع بزرگ عمرانی در سواحل مکران را ستادی عالی با عضویت عمده دستگاه‌های اجرایی به ریاست معاون اول رئیس جمهور، رهبری می‌کند.
دبیرخانه این ستاد در وزارت دفاع است، به گفته علی اکبر سلیمانی دبیر این ستاد، تاکنون ۴۸ پروژه و ابر پروژه عمرانی به ارزش بیش‌از ۶۳ هزار میلیارد تومان در سواحل مکران توسط دستگاه‌های اجرایی و بخش‌های خصوصی آغاز شده که از یک تا بیش‌از ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند.
نمایندگان مجلس علاوه بر این ستاد، بر تشکیل سازمانی مختص به توسعه سواحل مکران رای دادند، بنا به مصوبه اردیبشهت ماه سال ۹۵ مجلس که به تایید شورای نگهبان رسیده، این سازمان که در محدوده شهرستان‌های میناب، سیریک و جاسک هرمزگان و چابهار و کنارک سیستان و بلوچستان ایجاد می‌شود تمام وظایف و اختیارات دستگاه‌های اجرایی، نهادها و موسسات عمومی به‌غیراز دفاعی- امنیتی، قضایی و امور خارجه و همچنین تمام دارایی‌های دولت و دستگاه‌های اجرایی اعم از منقول و غیرمنقول و تمام طرح‌ها و پروژ‌ه‌ها (در حال بهره‌برداری یا اجرا) در منطقه سواحل مکران را بر عهده می‌گیرد.
سازمانی که شاید هرگز تشکیل نشود، رئیس سازمان برنامه و بودجه سیستان و بلوچستان اولین نفری بود از صحبت‌هایش امکان تشکیل نشدن این سازمان برآمد.
غلام‌رضا مالکی رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی سیستان و بلوچستان اواخر فروردین ماه ۹۷ در شورای اداری سیستان و بلوچستان گفت: اساسنامه توسعه سواحل مکران شش ماه است که در هیئت وزیران در حال بررسی می باشد.
مگر می‌توان بدون تصویب این اساسنامه در آنجا پروژه تعریف کرد؟ بر این کار باید اساسنامه و مطالعاتش خارج شود و وظایف دستگاه‌های اجرایی مشخص شود، که این اساسنامه از شهریورماه ۹۶ تاکنون در دولت می باشد و هنوز تدوین‌نشده است.
مخالفت علنی را معاون سابق محیط زیست دریایی طرح کرد، پروین فرشچی که به‌تازگی استعفا داده، اردیبهشت ماه ۹۷ گفت: مدتی پیش در کارگروه توسعه مکران پیشنهاد شد که طرح توسعه مکران تحت مدیریت یک سازمان خاص و مستقل به نام سازمان توسعه مکران اداره شود و حتی اساسنامه‌ای هم برای این موضوع ارائه شد اما مورد مخالفت بسیاری از اعضا و نهادها از جمله سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان بنادر و دریانوری و حتی سازمان برنامه و بودجه قرار گرفت.
وی در مورد دلایل مخالفت دستگاه‌ها با تاسیس سازمان توسعه مکران افزود: اساسنامه تاسیس سازمان توسعه مکران تا حد بسیاری وابستگی به منطقه آزاد داشت درحالی‌که مکران بین دو استان هرمزگان و سیستان و بلوچستان واقع است و مدیریت این دو استان به طور کلی با هم تفاوت دارد و طبیعی است که یکپارچه شدن آن‌ها مسائل گمرک، امور بانکی و سایر موضوعات را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به‌طور قطع اجرایی کردن این اساسنامه با مشکلات بسیاری همراه خواهد شد.
سید دانیال محبی استاندار وقت سیستان و بلوچستان مهرماه ۹۷، درباره جزییات تشکیل سازمان توسعه سواحل مکران بدون اشاره به بازه زمانی تاسیس آن، تاسیس را در کوتاه مدت مردود دانست و گفت: تاسیس این سازمان همانند توسعه سواحل مکران یک کار ضرب‌العجلی نیست و نیاز به مطالعه و بررسی و هماهنگی کامل دارد.
علیرضا نورا معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار سیستان و بلوچستان، هفته گذشته در جلسه‌ای در استانداری خبر از تشکیل سازمان توسعه سواحل مکران به ریاست رئیس‌جمهور را داد و گفت: سازمانها طرح‌های مهم خود را برای توسعه این سواحل در قالب این سازمان ارائه می‌کنند.
احمدعلی موهبتی استاندار سیستان و بلوچستان می‌گوید: تاکنون چندین اساس‌نامه با چندین نگاه برای سازمان توسعه سواحل مکران تدوین شده ولی هنوز هیچ‌یک نهایی نشده است.
وی با بیان اینکه انتظار می‌رود اساس‌نامه این سازمان نیمه اول سال ۹۸ نهایی شود، تاکید می‌کند: البته من خودم با به‌دلیل موازی‌کاری‌هایی که صورت می‌گیرد باتشکیل این سازمان مخالفم.
موهبتی تصریح می‌کند: درکشور سازمان‌هایی که می‌آیند و اختیارات وزارتخانه‌ها را می‌گیرند، تقابل به وجود می‌آورند، همین الان منطقه آزاد چابهار تشکیل شده، طبق قانون دستگاه‌ها باید به این سازمان تفویض اختیار کنند و بخشی از وظایف خود را به این سازمان محول کنند ولی در عمل می‌بینیم چنین تفویضی تاکنون صورت نگرفته است.
وی ادامه می‌دهد: تجربه ثابت کرده سازمان‌های موازی سرنوشت خوبی ندارند، سازمان عمران سیستان تشکیل شد بعد از مدتی به جهت تقابل رفتار و موازی‌کاری‌هایش با دستگاه‌های اجرایی، خود دستگاه‌های اجرایی کاری کردند که منحل شود.
استاندار سیستان و بلوچستان خاطرنشان می‌کند: به نظر من اگر می‌خواهد توسعه در سواحل مکران اتفاق بیافتد باید استان مکران و یا مثلا بلوچستان جنوبی تشکیل شود، فقط طول خط سواحل مکران از اولین نقطه تا آخرین نقطه‌اش از جاسک هرمزگان تا سیستان و بلوچستان، ۴۰۰ کیلومتر است، این ۴۰۰ کیلومتر می‌تواند در قالب یک استان مانند مکران یا بلوچستان جنوبی تعریف شود و مشکلات موازی ‌کاری تشکیل یک سازمان را هم نداشته باشد.
مخالفت ها با تاسیس سازمان توسعه سواحل مکران سه‌سال پس از تصویب تشکیل آن در مجلس، بیشتر شده و احتمال دارد این سازمان که با هدف توسعه متوازن و نظارت بر پروژه‌های عمرانی سواحل مکران برنامه‌ریزی شده بود، اصلا تشکیل نشود.