حسین مسگرانی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان در مراسمی که به منظور تجلیل از فعالان عرصه قلم و اندیشه در تالار اشراق مجتمع فرهنگی هنری زاهدان برگزار شد، با استناد به فرمایشات پیامبر گرامی اسلام (ص) اظهار داشت: ارزش قلم از خون شهید بالاتر است بگونه ای که پیامبر رحمت و معرفت حضرت ختمی مرتبت (ص) فرمودند مداد علما از خون شهیدان برتر است.
وی افزود: جامعه ای به رشد و بالندگی می رسد که از صاحبان قلم و اندیشه توانمند و حقیقت گو برخوردار باشد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان ادامه داد: نویسنده و خبرنگار باید حقایق را بخوبی منتقل کنند و از اینکه برخی از بیان حقیقت می رنجند و آن را بر نمی تابند نباید نگران و از حدود اخلاق قلم خارج شوند.
مسگرانی گفت: مسئولیت و رسالت صاحبان قلم بسیار خطیر و مهم است و نباید هیچگاه تحت تاثیر تعارفات بی مورد قرار گیرند زیرا تعارفاتی که باعث پوشیده شدن حق و حقایق می شود جایز نیست.
قاسم سیاسر مدیرکل اسناد و کتابخانه ملی سیستان و بلوچستان نیز در این مراسم به تشریح سیر تحولات فرهنگی و هویتی از زمان مشروطه تاکنون در سیستان و بلوچستان پرداخت و اظهار داشت: با شروع انقلاب مشروطه از موضع معرفتی سنتی خارج و به موضع معرفتی جدید وارد شدیم.
وی افزود: در واقع با این تحول روندی شروع شد که به خروج ما از موضع معرفتی سنتی و ورود به موضع معرفتی جدید منجر شد، در اقلیم وجودی سنتی دو وجود یا مولفه «هویت و معنا» قرار دارد، وقتی در موضع معرفتی سنتی قرار داشتیم هویت و معنا به صورت از پیش آماده شده در اختیار ما بود و چیزی به نام بحران هویت و بحران معنا وجود نداشت.
مدیرکل اسناد و کتابخانه ملی سیستان و بلوچستان ادامه داد: ما یک سری منابع معنا بخش سنتی مثل دین، اسطوره، عرفان و فرهنگ داریم که اینها اعتبار داشته و هم معنا و هم هویت تولید می کردند و در این زمینه مشکلی وجود نداشت، وقتی وارد اقلیم معرفتی جدید شدیم به دلیل اینکه این اقلیم جدید متافیزیک کاملا متفاوتی با سنت داشت بنیان های فرهنگی و فکری تجدد کاملا با بنیان های سنت متفاوت شد.
سیاسر با بیان اینکه این استان با تاخیر ۲۰ تا ۳۰ ساله به روند تجدد پیوست، بیان کرد: اگر زمانی منابع معنا بخش سنتی معنا و هویت تولید می کردبا ورود تجدد اعتبارشان را از دادند، فرهنگ است که می تواند معنا و هویت تولید کند به همین دلیل از دهه ۴۰ به بعد به سراغ کارهای فرهنگی رفتیم تا به دغدغه های خود پاسخ دهیم.
وی گفت: وقتی پایه های نهاد آموزش و پرورش گذاشته شد و آموزش برمبنای تعلیمات نوین شکل گرفت از شهریور ۱۲۹۹ مدرسه احمدیه سیستان راه اندازی شد و فعالیت آن ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۳۴۰ یعنی ۴۰ سال طول کشید تا در درون آموزش و پرورش جدید افرادی تربیت شوند که دارای فاعلیت شده و بتوانند هویت و معنا تولید و ایجاد کنند در حالیکه سنت فاقد فاعلیت وعاملیت مثل فرهنگ بود.
سیاسر اذعان کرد: رادیو در سال ۱۳۳۸ در سیستان و بلوچستان راه اندازی شد و کمک بزرگی به موسیقی سنتی سیستانی و بلوچ کرد و شعر گویشی و زبانی نیز در خدمت بازتعریف هویت و معنا قرار گرفت که باید تقویت شود.
وی تصریح کرد: در این استان باید از تاریخ نگاری فاصله گرفته و به تاریخ پژوهی روی آورد زیرا حوزه تاریخ پژوهی این امکان را به ما می دهد که از تاریخ و فرهنگ خودمان درک انسانی پیدا کنیم.
مدیرکل اسناد و کتابخانه ملی سیستان و بلوچستان گفت: از سال ۱۳۰۰ به بعد اتفاق ناگواری در این استان افتاد که در طول این مدت فرهنگ به سمت قومیت حرکت کرد و این حرکتی نامناسب و نگران کننده بود زیرا فرهنگ ها گشوده هستند و با سایر فرهنگ ها داد و ستد فرهنگی دارند و می توانند عناصری را از سایر فرهنگ ها گرفته و عناصری را نیز به آنها بدهند اما قومیت یک موضوع بسته است و برای درگیری و نزاع ساخته شده ،در حالیکه فرهنگ برای زندگی کردن، مدارا و برخورد مسالمت آمیز ساخته شده است.
وی تصریح کرد: تنها چیزی که می تواند شکاف های قومی، مذهبی و اجتماعی را از بین ببرد فرهنگ است، اگر قرار است پیشرفت و توسعه در سیستان و بلوچستان شکل بگیرد باید فرهیختگان این امکان را داشته باشند که در فضایی باز و سالم به کار فرهنگی بپردازند. در واقع عامل و موتور محرکه این استان فرهنگ است به همین سبب فرهنگ از اقتصاد مهمتر و بالاتر است.
سیاسر ادامه داد: جای تاسف است که در این استان به فرهنگ توجه نشده بطوریکه در سند جامع استان فرهنگ جایگاهی ندارد و اعتبارات فرهنگی نیز ناچیز است.
بنابراین گزارش در این مراسم از دو نویسنده فقید سیستان و بلوچستان مرحوم امین الله سرابندی و مرحوم عبدالواحد برهانی و شماری از نویسندگان و انتشاراتی های استان تجلیل شد.